KU ŹRÓDŁOM KATASTROFY GEOPOLITYCZNEJ NA WSCHODZIE EUROPY W POŁOWIE XVII WIEKU – GRAMOTA BORYSA GODUNOWA DO KOZAKÓW Z 1592 ROKU

Abstrakt

List władcy moskiewskiego Borysa Godunowa, przechowywany w Bibliotece
Kórnickiej, jest najwcześniejszym dokumentem historycznym obrazującym stosunki panujące
pomiędzy rządem Moskwy a ukraińskimi Kozakami pod koniec XVI w. W artykule
przedstawiono kontekst historyczny tych kontaktów i ich długoterminowe konsekwencje. W
tamtym czasie Kozacy pozostający pod wodzą Krzysztofa Kosińskiego weszli w konflikt z
władzami Rzeczpospolitej. Godunow poinformował Kozaków, że jego rząd zaprasza ich do
służby wojskowej. To wówczas Kozacy otrzymali po raz pierwszy możliwość wyboru
pomiędzy służbą dla polskiego króla a służbą dla moskiewskiego cara. W ciągu następnego
półwiecza ukraińscy Kozacy stali się potęgą militarną, która miała wpływ na układ władzy w
stosunkach międzynarodowych regionu. Gdy w konsekwencji wojny z Polską Kozacy
przeszli na stronę Moskwy w roku 1654, stworzyło to podwaliny dla hegemonii Moskwy w
Europie Wschodniej.