ANDRZEJ HERTIL – BOHATER ZAPISKI NOWOTORUŃSKIEJ TABLICZKI WOSKOWEJ ZE ZBIORÓW BIBLIOTEKI KÓRNICKIEJ

Abstrakt

Przechowywana w PAN Bibliotece Kórnickiej tabliczka woskowa (BK 1782) jest fragmentem poliptyku Nowego Miasta Torunia. Zapisane na niej postępowanie przed nowotoruńską radą z dnia 5 stycznia 1444 r. dotyczy pewnych nieporozumień pomiędzy radą a jednym z tamtejszych patrycjuszy – Andrzejem Hertilem. Rada podejrzewała Hertila, że chciał, wbrew testamentowi niedawno zmarłej żony Marty, nie dopuścić do wypłaty 6 grzywien na rzecz kościoła parafialnego św. Jakuba w Nowym Mieście Toruniu. Analiza wielu źródeł toruńskich pozwoliła zrekonstruować życiorys Andrzeja Hertila, jego powiązania rodzinne i wykazała, że był on kupcem, ważnym urzędnikiem miejskim, sprawował funkcję ławnika, a też przewodniczącego sądu ławniczego, był rajcą i kilkakrotnie burmistrzem, po raz pierwszy w 1442 r. Za jego urzędowania wprowadzono do użytku kancelaryjno-finansowego poliptyki L i H, co niewątpliwie było wielkim wyzwaniem administracyjnym. Andrzej Hertil w 1442 r. stanął na czele prokrzyżackiego stronnictwa, które sprzeciwiało się radykalnym posunięciom Związku Pruskiego. Przewodził też rokowaniom z władzami Starego Miasta Torunia o prawa eksploatacji patrymonium starotoruńskiego.