ZNALEZISKO DENARÓW W ZBIORACH BIBLIOTEKI KÓRNICKIEJ I JEGO ZNACZENIE DLA OKREŚLENIA CHRONOLOGII NAJWCZEŚNIEJSZYCH EMISJI MENNICZYCH W CZECHACH

Abstrakt

Zawartość bogatego zbioru 256 denarów z drugiej połowy X w., który trafił pod koniec XIX w. do zbiorów PAN Biblioteki Kórnickiej, ma wyjątkową wartość z punktu widzenia wiedzy o początkach czeskiego mennictwa. Wyniki najnowszej analizy znaleziska wykazują, że w jego komponencie czeskim znajdują się 23 denary typu krzyż-kaplica wybite w mennicy w Pradze w latach 70. X w. Najstarsze warianty czeskich denarów tzw. typu bawarsko-szwabskiego to monety z zestawem liter PER pod dachem na rewersach oraz monety z zestawem liter IISFERA, zawierające legendę otokową na awersie. Najprawdopodobniej te warianty denarów zostały wybite w ostatnich latach panowania Bolesława I (935–972). Inne warianty denarów typu krzyż-kaplica z tego znaleziska wybito za panowania Bolesława II (972–999). Z punktu widzenia ikonografii szeroki wachlarz czeskich denarów typu krzyż-kaplica opierał się na denarach bawarskich Henryka II (955–976) z dziewięcioma kulkami w kątach ramion krzyża na awersie, które bito w Ratyzbonie i Nabburgu od początku lat 60. do początku lat 70. X w. Skład jednostkowy znaleziska wskazuje, że zbiór monet trafił na terytorium dzisiejszej Polski z Bawarii przez Czechy i że pierwotnym miejscem jego ukrycia mógł być również Dolny Śląsk.